Έχουμε μιλήσει και για την κρίση της αντρικής ταυτότητας και για την «πανδημία» της αντρικής μοναξιάς, και το πρόβλημα είναι τεράστιο και πολυεπίπεδο, δεν είναι κάτι που λύνεται με χανζαπλάστ. Αλλά για να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα, πρέπει πρώτα να το δούμε γι’ αυτό που είναι, και η συντριπτική πλειοψηφία των αντρών εκεί έξω, νομίζει ότι το πρόβλημα είναι άλλο.
Οι άντρες ρίχνουν το φταίξιμο για τη μοναξιά τους στις γυναίκες. Τις κατηγορούν ότι ο φεμινισμός (γι’ αυτούς η μισανδρία), τους δηλητηριάζει το μυαλό και εξαιτίας του απορρίπτουν τους άντρες, στερώντας τους το δικαίωμα να έχουν τη σχέση ζωής που είχαν οι παππούδες τους.
Με τα trendsστα social media τύπου #tradwife, (παραδοσιακή σύζυγος), η σχέση που ξαναγίνεται πρότυπο είναι αυτή που είχε η νοικοκυρά της δεκαετίας του 50 που έφερνε τις παντόφλες στον κουρασμένο αντρούλη που είχε γυρίσει από τη δουλειά, φορώντας κομψό φόρεμα και ψεύτικες βλεφαρίδες, έχοντας μαγειρέψει, φροντίσει το σπίτι και κοιμίσει τα παιδιά.
Στην Ελλάδα που δεν ζήσαμε και πολύ τέτοιες αμερικανιές, το πρότυπο γίνεται ο γάμος με τη γιαγιά σου, δηλαδή με μια γυναίκα που βέβαια ήταν παρθένα πριν παντρευτεί και τώρα δεν ζητάει τίποτα παρά μόνο να μην πίνεις και να μην την δέρνεις το πολύ-πολύ, πάντα υπάκουη, υπομονετική, φροντιστική και διαθέσιμη να κάνει το καθήκον της, δηλαδή να προσφέρει σεξ και να κρατάει το σπίτι και τα παιδιά. Αυτός είναι ο ρόλος των γυναικών που έχουν θέλουν να επαναφέρουν αυτοί οι άντρες, αλλά ευτυχώς για τις περισσότερες γυναίκες, έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
Άντρες που επηρεάζονται από τέτοιες τάσεις της σύγχρονης αντρόσφαιρας (manosphere), αν δεν είναι ανοιχτά εχθρικοί για την «προδοσία» αυτή, παραπονιούνται ότι οι γυναίκες δεν τους δίνουν μια ευκαιρία ενώ είναι «Καλά Παιδιά™. Αυτό μου λένε και οι καλοπροαίρετοι, ενώ βέβαια πάρα πολλοί προσθέτουν ότι «καλά να πάθουν λοιπόν που διαλέγουν αυτούς που τις δέρνουν και τις σκοτώνουν, αφού δεν διαλέγουν εμένα».
Δεν σχολιάζω καν την incel συλλογιστική μίσους και victim blaming. Αυτό που λέω ξανά και ξανά είναι ότι οι γυναίκες όχι απλώς δίνουν ευκαιρίες, αλλά συχνά δίνουν πολύ περισσότερες από όσες πρέπει. Ζητάνε πολύ λίγα, για να μην μείνουν μόνες. Πολύ λίγα σε σχέση με αυτά που έχουν να δώσουν οι ίδιες. Γιατί οι άντρες που περίμεναν να γνωρίσουν βγαίνοντας στην αγορά συντροφικότητας, δεν υπάρχουν.
Ναι, δεν υπάρχουν αρκετοί άντρες που να είναι αντίστοιχοι με τις γυναίκες εκεί έξω. Δεν είναι μόνο το να βλέπει ο άλλος τις γυναίκες ως ανθρώπινα πλάσματα, δηλαδή να είναι φεμινιστής ακόμα κι αν δεν το δηλώνει, παρόλο που πολλές είναι διατεθειμένες να χαμηλώσουν πολύ τις άλλες τους προσδοκίες, αν τουλάχιστον έχει αυτό.
Οι γυναίκες κάνουν ό,τι μπορούν για να εξελιχθούν, ενώ οι άντρες μένουν με τις γνώσεις που πήραν στο σχολείο ή για ένα πτυχίο, και δεν θεωρούν ότι χρειάζεται να κάνουν κάτι άλλο εκτός από γυμναστήριο (ή το να ακολουθούν ίνφλουενσερς που τους μαθαίνουν πώς να είναι «άλφα αρσενικά» (alpha male influencers). Κι εκεί το χάνουμε οριστικά, η αντρόσφαιρα ξαναχτυπά).
Οι έρευνες δείχνουν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες γίνονται πιο προοδευτικές και οι άντρες πιο συντηρητικοί (τα λέει ο Economist). Μετά τη γυναικεία χειραφέτηση και παρά το γυάλινο ταβάνι, το μισθολογικό χάσμα, τις απαιτήσεις της μητρότητας, τις αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις και την ανισότητα στις ευκαιρίες, οι γυναίκες παίρνουν τη ζωή στα χέρια τους, σπουδάζουν, χτίζουν καριέρα, αλλά δεν σταματάνε εκεί. Προσπαθούν συνεχώς να αποκτήσουν πιο ουσιαστική αντίληψη του κόσμου και του εαυτού τους και να γίνουν καλύτερες.
Ενδεικτικά δεδομένα:
Φροντίδα ψυχικής υγείας: Σε παγκόσμιο επίπεδο, διπλάσιες γυναίκες έχουν δοκιμάσει να κάνουν ψυχοθεραπεία σε σχέση με άντρες, και στην Ελλάδα το χάσμα είναι ακόμα μεγαλύτερο. Πέρα από το στίγμα σχετικά με την ψυχική υγεία, η κοινωνία επιτρέπει στις γυναίκες να ασχοληθούν με τα συναισθήματά τους και να ζητήσουν βοήθεια, ενώ στους άντρες όχι, γιατί η απαίτηση της στερεοτυπικής αρρενωπότητας είναι ότι αν θες να είσαι αρκετά άντρας, πρέπει ή να μην δίνεις σημασία σε ό,τι σε βασανίζει ή να το ξεπεράσεις μόνος σου, πηγαίνοντας γυμναστήριο π.χ. ή για μπύρες. Μετά από δυο χτυπήματα στην πλάτη από τα φιλαράκια σου, δεν πρέπει να έχεις ανάγκη κανέναν.
Coaching: Τα νούμερα δείχνουν ότι άντρες και γυναίκες κάνουν coaching εξίσου, αλλά οι άντρες κάνουν executive coaching ή leadership coaching, δηλαδή μόνο και μόνο για να ανελιχθούν στην καριέρα τους. Δεν ασχολούνται με τον εαυτό τους γιατί δεν θεωρούν ότι ο εαυτός τους έχει ελλείμματα ή ανάγκη βελτίωσης. Οι γυναίκες κάνουν και executive και personal coaching (δυστυχώς γνωστό και ως life coaching), ώστε να ξεκαθαρίσουν το τι συμβαίνει στη ζωή τους και να αναλάβουν την ευθύνη του εαυτού τους.
Διάβασμα: Είναι γνωστό ότι οι γυναίκες διαβάζουν πολύ περισσότερο από τους άντρες, και όταν οι άντρες διαβάζουν, σπάνια διαβάζουν λογοτεχνία. Η λογοτεχνία είναι αυτοβελτίωση και κατανόηση της ανθρώπινης κατάστασης, ανάπτυξη ενσυναίσθησης και αυτό που ονομάζουμε “sonder”. Το “sonder” είναι νεολογισμός που περιγράφει τη βαθιά αίσθηση του να συνειδητοποιείς ότι κάθε άτομο που συναντάς έχει μια ζωή τόσο περίπλοκη και πλούσια όσο η δική σου, γεμάτη με τις δικές του φιλοδοξίες, συνήθειες, πίκρες, ανησυχίες, φίλους, φανταστικούς φίλους ή εραστές και τραύματα. Αυτή η συνειδητοποίηση περιλαμβάνει την κατανόηση ότι ο κόσμος είναι γεμάτος από άλλους ανθρώπους που ζουν ζωές τόσο ζωντανές όσο η δική μας, που συχνά αναφέρεται ως το φαινόμενο «όλοι έχουν μια ιστορία».
Βιβλία αυτοβελτίωσης: Παρόλο που δεν είναι όλα τα self-help βιβλία γραμμένα ίσα, και πάλι οι γυναίκες αγοράζουν και διαβάζουν περισσότερα βιβλία αυτοβελτίωσης, σε μια προσπάθεια να καταλάβουν τι πάει λάθος με τον κόσμο, με αυτά που τους έχουν μάθει, με τις σχέσεις και με το ποιες υποτίθεται ότι πρέπει να είναι. Προσπαθούν να μάθουν, να σημειώσουν, να εξασκηθούν, να καλλιεργήσουν νέες δεξιότητες, να αναπτυχθούν.
Γιόγκα, διαλογισμός & άλλες πρακτικές self–help,όπως mindfulness: Σε όλα αυτά προφανώς πρωτοστατούν οι γυναίκες, παρόλο που υπάρχουν διαφοροποιήσεις στον παγκόσμιο χάρτη. Αλλά μην γελιόμαστε, ξέρουμε πού βρισκόμαστε.
Η αντρική ταυτότητα βρίσκεται σε σύγχυση, και βασικά βρίσκεται σε κρίση, και δεν τα λέω εγώ, τα λένε ειδικοί. Αν είσαι από τους λίγους άντρες που διαβάζουν, Richard Reeves, Of boys and men. Οι άντρες μένουν πίσω, και υποφέρουν. Δεν τα λέμε για να κατηγορήσουμε τους άντρες. Είναι τεράστιο κρίμα και σε επίπεδο σχέσεων και σε επίπεδο κοινωνίας, να «χάνουμε» άντρες που θα μπορούσαν να είναι καλοί σύντροφοι και πατεράδες, γιατί αφήνονται οι ίδιοι να πιστεύουν το ψέμα της πατριαρχίας που τους εγκαταλείπει, και μένουν να αισθάνονται αδικημένοι, και χειρότερα, να πέφτουν σε κατάθλιψη, εξαρτήσεις και να βγαίνουν στο περιθώριο, ακόμα και αόρατα, ζώντας στην απομόνωση, χωρίς στενές φιλίες και σχέσεις και με δουλειές που δεν πάνε πουθενά.
Δυστυχώς, η μόνη εξήγηση που βλέπουν για το ότι ζουν χειρότερα από την προηγούμενη γενιά, είναι ότι φταίνε οι γυναίκες και ο φεμινισμός. Δεν συνειδητοποιούν ότι απλώς έχει μειωθεί η καταπίεση που βιώνουν οι γυναίκες, και άρα εκείνες απελευθερώνονται σταδιακά, ενώ οι ίδιοι παραμένουν στα πατριαρχικά δεσμά, κλεισμένοι στο “man box”.
Πολλοί αντιλαμβάνονται την πορεία προς την ισότητα ως δική τους καταπίεση και υποταγή, γιατί δεν ξέρουν πλέον ποιος είναι ο ρόλος τους σε μια ισότιμη κοινωνία, και δεν είναι διατεθειμένοι να χάσουν το προνόμιο και την εξουσία. Και αντιστέκονται.
Πολλοί καταναλώνουν περιεχόμενο που τους μαθαίνει να αντιπαθούν, να μισούν και να απεχθάνονται τις γυναίκες, για να διατηρήσουν την αίσθηση κυριαρχίας που τους εξασφάλιζε για χιλιετίες η πατριαρχία, και πασχίζουν να πιαστούν από επιχειρήματα βιολογισμού και προσκόλληση στην παράδοση ή/ και στην οργανωμένη θρησκεία, σε αντιλήψεις του παρελθόντος με κάθε κόστος, για να συντηρήσουν μια πραγματικότητα που έχει ήδη σχεδόν ξεχαστεί.
Λένε στις γυναίκες περιπαικτικά ότι θα μείνουν μόνες με τις γάτες τους, ενώ οι γυναίκες έχουν ήδη αποδεχτεί ότι αν δεν μπορούν να βρουν κατάλληλο σύντροφο, φυσικά και προτιμούν να μείνουν μόνες με τις γάτες τους.
Όπως έχει πει ο Tony Porter στο καταπληκτικό TEDx για την αρρενωπότητα και την αντρική ταυτότητα, «η δική μου απελευθέρωση ως άντρας είναι συνδεδεμένη με την απελευθέρωση των γυναικών». Το θέμα δεν τελειώνει εδώ, αλλά είναι μια γεύση. Και το θέμα είναι τι κάνουμε από εδώ και πέρα με όλο αυτό.
