Υπάρχουν φεμινίστριες που απορρίπτουν την πορνογραφία συνολικά. Δεν είμαι απ’ αυτές. Ξέρω ότι μπορεί να αποτελέσει εξαιρετικό μονοπάτι εξερεύνησης της σεξουαλικής μας ταυτότητας και να ανοίξει νέους ορίζοντες στην απόλαυση που όλοι έχουμε ανάγκη.
Το δικό μου πρόβλημα με την πορνογραφία δεν είναι ότι υπάρχει. Είναι ότι είναι εκπαίδευση. Είναι σεξουαλική αγωγή, αναγκαστικά και καταχρηστικά, επειδή η σεξουαλική αγωγή στα σχολεία, στα περισσότερα μέρη του κόσμου, είναι ανύπαρκτη ή ανεπαρκής ή βλαπτική.
Είναι σεξουαλική αγωγή επειδή οι γονείς που θα μπορούσαν να την προσφέρουν δεν τολμούν ή αρνούνται να το κάνουν, ή γιατί ούτε αυτοί έχουν τις γνώσεις ή γιατί τους πλημμυρίζει η ντροπή.
Οπότε, η πορνογραφία είναι η εύκολη εναλλακτική. Μιλάω για την ευρέως διαθέσιμη δωρεάν πορνογραφία στο ίντερνετ. Τη μέινστριμ πορνογραφία. Που είναι σχεδιασμένη για άντρες, και μάλιστα για άντρες που ήδη κάνουν σεξ. Δυστυχώς, όμως, συχνά αποτελεί όλη τη σεξουαλική αγωγή που λαμβάνουν οι έφηβοι, αγόρια και κορίτσια, που μπορεί την πρώτη φορά να εκτεθούν τυχαία σ’ αυτή, σε ηλικία προεφηβική, χωρίς να το έχουν επιλέξει καν. Μια εμπειρία τρομακτική και συχνά τραυματική. Αυτή είναι η αρχή. Και μετά μεγαλώνουν μαθαίνοντας ότι έτσι είναι τα ελκυστικά ανθρώπινα σώματα και ότι αυτό είναι το σεξ.
Μόνο που η πορνογραφία δεν είναι σεξ.
Τα πλαστικά νύχια, τα πελώρια γεμισμένα χείλη, τα ψεύτικα ολοστρόγγυλα στήθη, οι ψεύτικοι φουσκωμένοι κώλοι, τα εντελώς άτριχα σώματα, τα όχι απλώς ξυρισμένα και λευκασμένα γεννητικά όργανα, αλλά τα ολόιδια ροζ αιδοία από όπου δεν προεξέχουν ποτέ τα χείλη, που έχουν αυξήσει τα ποσοστά αιδοιοπλαστικών σε ανεπανάληπτα νούμερα παγκοσμίως, είναι όλα πρότυπα της κουλτούρας της πορνογραφίας. Και για τους άντρες τα γιγάντια πέη, που, πίστεψέ με, ελάχιστες γυναίκες θέλουν να γνωρίσουν από κοντά. (Για να τα βλέπουν οι άντρες είναι εκεί. Όχι για τις γυναίκες.)
Η μέινστριμ πορνογραφία δεν υπήρξε ποτέ για να αναλάβει τέτοια ευθύνη, δεν σχεδιάστηκε για να έχει ρόλο εκπαιδευτικό, και παράλληλα δεν οριοθετήθηκε ποτέ επαρκώς, ώστε να μη διατρέχει τον κίνδυνο να αποτελέσει κίνδυνο για το κοινό.
Δηλαδή, θυμάμαι έβλεπα MTV όταν ήμουν μικρή, και στα βιντεάκια που πηδούσαν από κάτι ταράτσες κι έκαναν τούμπες στον αέρα και παραδόξως δεν πάθαιναν τίποτα μετά έβγαινε ειδοποίηση «μην το δοκιμάσεις αυτό στο σπίτι». Και δεν έχουμε τίποτα αντίστοιχο στην πορνογραφία, που αν κάνεις σπίτι αυτό που βλέπεις, μπορεί να είναι και επικίνδυνο και εγκληματικό.
Έχουμε προειδοποιήσεις στα τσιγάρα και στο αλκοόλ και δεν έχουμε απολύτως καμιά προειδοποίηση στο πορνό, που αν δεν το καταναλώσεις υπεύθυνα, μπορεί να τραυματίσεις ένα άλλο άτομο και σωματικά και ψυχικά. Δεν υπάρχει καν δήλωση συναίνεσης από τους συμμετέχοντες, αρχικά. Θα ήταν τόσο απλό, θα έκανε τόσο μεγάλη διαφορά.
Η μόνη επιχειρηματολογία ενάντια στην απαίτηση εξυγίανσης της πορνογραφίας είναι το «not all porn». Σύμφωνοι, δεν είναι όλη η πορνογραφία. Υπάρχει και ηθική πορνογραφία. Αλλά ξαναλέω, είναι σχεδόν όλη η πανεύκολα προσβάσιμη και δωρεάν πορνογραφία. Και αυτό είναι πρόβλημα.
Ο λόγος που δεν έχουν τεθεί τέτοιοι κανονισμοί, παρόλο που τεράστιο ποσοστό του πληθυσμού καταναλώνει πορνογραφία, είναι ότι ακόμα θεωρείται ταμπού και αφήνεται να υπάρχει σχετικά ανενόχλητη στις παρυφές της κοινωνίας, παρόλο που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ποπ κουλτούρας. Το νομικό πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί για να την οριοθετήσει αφορά κυρίως στην παραγωγή και διακίνηση των ταινιών.
Το περιεχόμενο και τα μηνύματα των ταινιών αυτών δεν γίνονται αντικείμενο της ίδιας κριτικής που ασκείται σε άλλα προϊόντα πολιτισμού, όπως ο κινηματογράφος, το θέατρο και η τηλεόραση. Γιατί κανείς δεν έχει κάτσει να πάρει την πορνογραφία αρκετά σοβαρά, εκτός κι αν το κάνει γιατί θέλει να την εξαφανίσει ολοκληρωτικά. Μόνο που η πορνογραφία φαίνεται ότι είναι εδώ για να μείνει, και είναι τέχνη και ψυχαγωγία. Και με δεδομένη την έλλειψη σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, είναι και εκπαίδευση. Που εδραιώνει και μερικά από τα χειρότερα στερεότυπα της κοινωνίας.
Οι έφηβοι παρακολουθούν βιντεάκια και μαθαίνουν ότι αυτό είναι το σεξ. Ότι έτσι πρέπει να γίνεται. Δεν υπάρχει άλλη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση της προκοπής και τα porn tubes είναι ένα κλικ μακριά, με ό,τι μπορείς να φανταστείς. Και πολλά πράγματα που θα δυσκολευόσουν πολύ να φανταστείς και που δεν θα ήθελες καν να φανταστείς. Ειδικά αν είσαι γυναίκα.
Γιατί αυτά τα πόρταλ λειτουργούν με βάση τα κλικ, και κλικ λαμβάνει περιεχόμενο που είναι ολοένα και πιο σοκαριστικό. Όχι απαραίτητα γιατί αυτό διεγείρει και βοηθάει τους ανθρώπους να έρθουν σε οργασμό, αλλά γιατί τραβάει την προσοχή, ας είναι και με τρόπο αρνητικό. Σταδιακά ο θεατής συνηθίζει και μπορεί να βαρεθεί, οπότε κλικάρει σε κάτι όλο και πιο εξτρίμ, ακόμα και από περιέργεια νοσηρή.
Το σεξ που θέλουν οι γυναίκες, και άρα και η πορνογραφία που φτιάχνεται από γυναίκες για γυναίκες, απέχει απ’ αυτά που μπορεί κανείς να βρει με ένα κλικ, δωρεάν.
Η μέινστριμ πορνογραφία, αν δεν είναι revenge porn[1] που έχει ανέβει παράνομα στα porn tubes, είναι παράσταση. Είναι τσίρκο του σεξ, και μάλιστα απ’ αυτά που ακόμα περιφέρουν βασανισμένα ζώα και τα βάζουν να πηδούν μέσα από φλεγόμενους κρίκους.
Εκτός του ότι χρειάζεται πάρα πολλή προσπάθεια και δουλειά για να γίνουν αυτά που βλέπεις στην οθόνη, το συνεργείο πίσω από τις κάμερες, προετοιμασία, βοηθήματα, εξάσκηση, φάρμακα και λιπαντικά, το πιο σημαντικό είναι ότι η απόλαυση δεν είναι αληθινή. Ακόμα και των αντρών είναι βεβιασμένη. Αλλά η γυναικεία απόλαυση είναι ψεύτικη και η επιθυμία αδιάφορη. Τα πάντα είναι για το αντρικό βλέμμα. Ακόμα και το σεξ μεταξύ γυναικών γίνεται για την απόλαυση των αντρών.
Και ο τρόπος που απεικονίζονται οι γυναίκες είναι προβληματικός. Ο τρόπος που αντιμετωπίζονται, τρομακτικός. Οι έφηβοι μαθαίνουν ότι η απουσία συναίνεσης, ο εξευτελισμός και η βία προς τις γυναίκες είναι κάτι αναμενόμενο στο σεξ και δεν χρειάζεται να συζητηθεί και να συμφωνηθεί από πριν.
Είναι η κανονικοποίηση της βίας και της κακοποίησης των γυναικών. Οι σεξουαλικές συμπεριφορές που παρουσιάζονται ως πρότυπα αποθεώνουν τους ρόλους των φύλων, της αντρικής κυριαρχίας και της γυναικείας υποταγής, και αφήνουν απέξω οποιαδήποτε έκφραση τρυφερότητας.
Ακόμα χειρότερα, η πρωταγωνίστρια πρέπει να φαίνεται πως χαίρεται μ’ αυτή την αντιμετώπιση, και πολύ της είναι, και φυσικά να έρχεται σε οργασμό μόλις ο άλλος την ακουμπά, άσχετα αν το άγγιγμά του δεν φαίνεται να προσφέρει καμία απόλαυση. Αυτό δεν μας αφορά.
Η γυναίκα δεν είναι για τίποτα παραπάνω, παρά η πρόθυμη σκλάβα ή η άβγαλτη παρθένα που αντιστέκεται ως έναν βαθμό, αλλά στο τέλος υποκύπτει μια και δεν φαίνεται να έχει επιλογή, και μετά βογκάει με ψεύτικη ηδονή για να μας πείσει ότι ήταν τόσο καλό που το απολαμβάνει παρότι δεν το ήθελε στην αρχή.
Κατά την παραγωγή ντοκιμαντέρ του BBC σχετικά με την επίδραση της πορνογραφίας σε ανήλικα παιδιά η Τζαμίλα Τζαμίλ[2] είπε ότι ένας μαθητής γυμνασίου ρώτησε αν ένα κορίτσι τελικά θα το ευχαριστηθεί αν εκείνος τη βιάσει. Δεν βγήκε στον αέρα για να προστατεύσουν το παιδί.
Αυτά που βλέπουμε στα porn tubes δεν έχουν να κάνουν με τις φαντασιώσεις βιασμού των γυναικών, ούτε με κινκς.[3] Αυτή η πορνογραφία δεν είναι φτιαγμένη με τη λογική του BDSM[4] και δεν απευθύνεται στο γυναικείο κοινό. Στο BDSM η συναίνεση και τα όρια είναι η αρχή και το τέλος της συνεύρεσης, ενώ στη συμβατική πορνογραφία συνήθως λείπουν εντελώς, μάλιστα η απροθυμία είναι ζητούμενο και υπάρχουν παραθυράκια ώστε ο κόσμος ουσιαστικά να νιώθει πως βλέπει βιασμό. Η συναίνεση είναι αδιάφορη. Δεν είναι BDSM, είναι βία, κακοποίηση και εξευτελισμός χωρίς να είναι BDSM.[5] Αυτό είναι το πρόβλημα.
Αναρωτιέμαι πώς φανταζόσουν εσύ το σεξ πριν έρθεις σε επαφή με οποιοδήποτε πορνογραφικό υλικό. Και δεν μιλάω για σεξ συνυφασμένο με έρωτα, μη με παρεξηγείς. Και βέβαια έρωτας και σεξ μπορεί να συνυπάρχουν, αλλά το σεξ είναι από μόνο του κάτι ξεχωριστό. Και μπορεί να είναι υπέροχο και απολαυστικό από μόνο του.
Αλλά όπως λέγαμε και πριν δεν χρειάζεται να είσαι ερωτευμένος με τη γυναίκα που κάνεις σεξ. Χρειάζεται όμως να τη συμπαθείς. Να θες να περάσει ωραία. Να είναι καλά. Να μην είναι σεξ μίσους και τιμωρητικό, «αφού είσαι τσούλα και δέχτηκες να μου κάτσεις, θα κάνεις ό,τι θέλω εγώ».
Εν τω μεταξύ, το ότι είναι τσούλες που το θέλουν απελπισμένα είναι στον τίτλο ίσως των μισών πορνογραφικών ταινιών. Ξέρεις πολύ καλά πού καταλήγει όλο αυτό.[6][7] Αλλά αυτό μαθαίνει στους άντρες η πορνογραφία.
Ως και τη δεκαετία του ’90, προ ίντερνετ, το όνειρο όλων ήταν να τελειώνουν μέσα. Την τελευταία εικοσαετία είχα διαβάσει ότι είχαν μειωθεί οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες στις εφηβικές ηλικίες παρόλο που οι έφηβοι έκαναν ίσως περισσότερο σεξ, απλώς γιατί κανείς πια δεν ήθελε να τελειώνει μέσα. Γιατί κανείς δεν τελειώνει μέσα στην πορνογραφία. Ο άντρας τελειώνει πάνω στη γυναίκα, στο πρόσωπο, στο στήθος ή στον πισινό της. Το οποίο συμβαίνει μόνο και μόνο γιατί ο θεατής πρέπει να έχει ένα βέβαιο στοιχείο ότι όντως έχει τελειώσει ο πρωταγωνιστής, αλλά εφόσον ο κόσμος αυτό βλέπει ξανά και ξανά, νομίζει ότι αυτό θέλει τελικά.
Η πορνογραφία διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό αυτά που θέλουμε στο σεξ,[8] ειδικά όταν ξεκινάμε να την καταναλώνουμε πριν μάθουμε τι θέλουμε.[9] Αυτό κάνει την υγιή σεξουαλική εξερεύνηση των παιδιών σχεδόν αδύνατη. Όχι μόνο τα αγόρια, αλλά και τα κορίτσια μαθαίνουν πώς πρέπει να είναι το σεξ από την πορνογραφία.
Έρευνα στην Αυστραλία[10] σε ηλικίες κοριτσιών 14-19 δηλώνει ότι αυτές που καταναλώνουν πορνογραφικά βίντεο ήταν πολύ πιο πιθανό να πέσουν θύματα σεξουαλικής επίθεσης και κακοποίησης. Γιατί το θεωρούν «φυσιολογικό».
Έρευνα του 2012[11] με τίτλο «Η επίδραση της διαδικτυακής πορνογραφίας στους εφήβους» έδειξε ότι η παρακολούθηση πορνογραφίας από τους εφήβους συνδέεται με μεταβολές συμπεριφοράς όπως η αποδοχή της αντρικής κυριαρχίας και της γυναικείας υποταγής ως τα πρωταρχικά σεξουαλικά πρότυπα, με τις γυναίκες να θεωρούνται σεξουαλικά παιχνίδια πρόθυμα να ικανοποιήσουν τις αντρικές σεξουαλικές ανάγκες. Διαπιστώθηκε πως οι έφηβοι που παρακολουθούσαν βίαιο πορνογραφικό υλικό είχαν έξι φορές πιο επιθετική σεξουαλική συμπεριφορά σε σχέση με όσους δεν είχαν εκτεθεί σ’ αυτό.
Στην αναφορά της έρευνας της Αυστραλίας «Μη μου στέλνεις αυτή τη φωτογραφία» ανήλικα κορίτσια περιγράφουν ότι τα αγόρια τις πιέζουν να κάνουν πράξεις εμπνευσμένες από την πορνογραφία. Τις πιέζουν να προσφέρουν το σώμα τους για να το απολαύσουν τα αγόρια, γιατί αυτό που μετράει στο σεξ είναι μόνο η απόλαυση του αγοριού. Η ευχαρίστηση των κοριτσιών δεν υπάρχει ούτε σαν ιδέα. Η μόνη ένδειξη μιας καλής ερωτικής συνεύρεσης είναι αν το αγόρι πέρασε καλά.
Τα κορίτσια δέχονται διαρκή πίεση να δώσουν στα αγόρια αυτό που θέλουν, υιοθετώντας ρόλους και συμπεριφορές που ούτε τα εκφράζουν, ούτε τα ικανοποιούν. Τα κορίτσια μαθαίνουν πως βρίσκονται στην υπηρεσία της αντρικής ικανοποίησης, και ο ρόλος τους είναι αυτός της πλαστικής κούκλας.
Η αναφορά συνεχίζει με κορίτσι που είπε ότι ξέρει ότι αρέσει σε ένα αγόρι αν εξακολουθεί να της μιλάει και αφού του έχει κάνει στοματικό σεξ. Ένα αγόρι είπε σε κάποια ότι αν του κάνει στοματικό σεξ, θα της δώσει ένα φιλί. Και όλα τα κορίτσια μιλάνε για τη συνεχή πίεση που δέχονται από τα αγόρια να τους στείλουν γυμνές φωτογραφίες, για να τους κάνουν τη χάρη να ασχοληθούν μαζί τους, τις οποίες μετά θα μοιραστούν με τους φίλους τους για να τα εξευτελίσουν.
Συνολικά, τα κορίτσια λένε πως τα αγόρια συμπεριφέρονται σαν να έχουν δικαίωμα πάνω στα σώματά τους και σαν εκείνες να είναι εκεί μόνο και μόνο για να τα ικανοποιήσουν. Έτσι, σε ένα επίπεδο εσωτερικεύουν το πρότυπο της υποταγής και ανέχονται ταπεινωτικές, προσβλητικές και κακοποιητικές συμπεριφορές που δεν τις θέλουν. Γιατί νομίζουν ότι αυτή είναι η μόνη εναλλακτική, αν θέλουν να έχουν ερωτικές σχέσεις με τα αγόρια.
Κι ερχόμαστε μετά να μιλήσουμε για οργασμικό κενό και είναι αστείο, γιατί το κενό είναι τόσο μεγαλύτερο, είναι χάσμα τεράστιο και δεν γεφυρώνεται με κανένα δάχτυλο. Το να πω ότι η κουλτούρα της πορνογραφίας ενισχύει την κουλτούρα του βιασμού είναι περιττό.
Και είσαι γυναίκα και έχεις καύλες, γιατί και οι γυναίκες έχουν καύλες παρόλο που για κάποιο λόγο αυτό ακόμα θεωρείται σοκαριστικό, και έχεις καύλες λοιπόν και μπαίνεις σε porn tube (καλύτερα να πληρώσεις συνδρομή για να έχεις πρόσβαση σε γυναικείο ηθικό πορνό), και συχνά η καύλα μπερδεύεται με αηδία, θλίψη και θυμό. Είναι ένας λόγος που πολλές από μας προτιμάμε χεντάι ή γκέι πορν, γιατί δεν αντέχουμε να ταυτιζόμαστε με την πρωταγωνίστρια, να ταραζόμαστε μ’ αυτά που περνάει, να αισθανόμαστε ότι πονάει.
Η πορνογραφία είναι ιστορίες. Ιστορίες, γιατί ακόμα και οι σκέτες εικόνες ιστορίες είναι. Ιστορίες σκεφτόμαστε και καυλώνουμε, ιστορίες πλάθουμε στο μυαλό μας και καυλώνουμε, μέσα από ιστορίες μαθαίνουμε να καυλώνουμε. Έτσι μαθαίνουμε να θέλουμε σεξ. Το θέμα είναι τι είδους σεξ θέλουμε.
[1] Εκδικητικό πορνό ή γενικότερα μη συναινετική πορνογραφία, δηλαδή χωρίς την άδεια και τη συναίνεση των συμμετεχόντων.
[2] Jameela Jamil: Βρετανίδα κωμικός, ηθοποιός και ακτιβίστρια, δημιουργός του πόντκαστ I Weigh.
[3] Kinks: Σεξουαλικές προτιμήσεις και συμπεριφορά που υποτίθεται ότι ξεφεύγουν από την πεπατημένη και από το συνηθισμένο, παρόλο που το τι η κοινωνία θεωρεί συνηθισμένο αλλάζει πάρα πολύ συχνά.
[4] BDSM: Πολύ απλοποιημένα, είναι από τα αρχικά των λέξεων Bondage, Discipline, Dominance, Submission, Sadism, Masochism, οι οποίες μεταφράζονται σε δυάδες ως «Δεσμά & Πειθαρχία» (B/D), «Κυριαρχία & Υποταγή» (D/S), «Σαδισμός & Μαζοχισμός» (S/M). Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα ευρύ φάσμα σεξουαλικών πρακτικών και συμπεριφορών συναινούντων ενηλίκων.
[5] Vera-Gray, F., McGlynn, C., Kureshi, I. & Butterby, K. (2021). Sexual violence as a sexual script in mainstream online pornography.
[6] Fritz, N., Malic, V., Paul, B., & Zhou, Y. (2020). A Descriptive Analysis of the Types, Targets, and Relative Frequency of Aggression in Mainstream Pornography.
[7] Bridges, A. J., Wosnitzer, R., Scharrer, E., Sun, C., & Liberman, R. (2010). Aggression and sexual behavior in best-selling pornography videos: a content analysis update.
[8] Kühn, S. & Gallinat, J. (2014). Brain structure and functional connectivity associated with pornography consumption: the brain on porn.
[9] Pace, S. (2014). Acquiring Tastes through Online Activity: Neuroplasticity and the Flow Experiences of Web Users.
[10] Don’t send me that pic, 2016 Report by Plan International Australia and Our Watch.
[11] Eric W. Owens, Richard J. Behun, Jill C. Manning & Rory C. Reid (2012). The Impact of Internet Pornography on Adolescents: A Review of the Research, Sexual Addiction & Compulsivity.