Μια μάστιγα της εποχής των γνωριμιών από το διαδίκτυο και τις εφαρμογές dating, είναι τα λεγόμενα romance scams ή ρομαντικές απάτες. Πάρα πολλοί άνθρωποι, και άντρες και γυναίκες, πέφτουν θύματα σε τέτοιες απάτες παγκοσμίως, και καταλήγουν να χάνουν όχι μόνο χρήματα, αλλά και τους κοντινούς τους ανθρώπους από ντροπή για το πόσο αφελείς ήταν, και βέβαια την πίστη τους στην αγάπη.
Τι είναι ακριβώς το Romance Scam;
Το romance scam συμβαίνει όταν ένας απατεώνας προσποιείται ότι ενδιαφέρεται για σχέση, με στόχο να κερδίσει την εμπιστοσύνη μας και στη συνέχεια να μας εκμεταλλευτεί οικονομικά. Οι δράστες χρησιμοποιούν εφαρμογές γνωριμιών, social media ή άλλες πλατφόρμες μηνυμάτων, δημιουργώντας ψεύτικα προφίλ με κλεμμένες φωτογραφίες και πειστικές ιστορίες.
Στρατηγική των Scammers
1. Δημιουργία Προσωπικότητας (persona)
• Στήνουν ψεύτικα προφίλ με ελκυστικές φωτογραφίες, συχνά κλεμμένες από αληθινούς ανθρώπους (π.χ. στρατιωτικούς, μοντέλα ή influencers).
• Εφευρίσκουν ιστορικό ζωής που προκαλεί συμπάθεια: χήρος ή χήρα, μονογονέας, εργασία στο εξωτερικό ή στρατιωτική θητεία, όλα σχεδιασμένα για να δικαιολογούν το γιατί δεν μπορούν να σε συναντήσουν από κοντά.
2. Grooming & Love Bombing: σε ενθαρρύνουν να μοιραστείς δυσκολίες και μετά χρησιμοποιούν τις ευάλωτες και φορτισμένες στιγμές για να δημιουργήσουν «σύνδεση», ακόμα και βεβιασμένα.
3. Απομόνωση & Κλιμάκωση
• Σου λένε να μη μιλάς σε φίλους ή οικογένεια για αυτούς, με επιχειρήματα όπως «κανείς δεν θα καταλάβει αυτό που έχουμε».
• Αυξάνουν την ένταση και την πίεση: «Δεν έχω ξανανιώσει έτσι», «είσαι η αδελφή ψυχή μου», «είμαι το άλλο σου μισό», «πρέπει να με εμπιστευτείς».
4. Το “Αίτημα”
Όλη η προηγούμενη περίοδος ήταν ο πρόλογος στο κυρίως θέμα, που είναι να σου ζητήσει χρήματα ή κάποιου τύπου οικονομικές χάρες, με διάφορα προσχήματα.
• Σενάριο έκτακτης ανάγκης: ξαφνική αρρώστια, ατύχημα ή «με έκλεψαν και είμαι στο εξωτερικό». Μερικές φορές μπορεί στην αρχή να προσφέρεις βοήθεια και να την αρνηθούν γιατί «δεν είναι σωστό», αλλά κι αυτό θα γίνει για να τους εμπιστευτείς ακόμα πιο πολύ.
• Επενδύσεις/μπίζνες: «σίγουρη δουλειά με εγγυημένο κέρδος» που χρειάζεται άμεση συμμετοχή.
• Σχέδια επίσκεψης: ζητούν χρήματα για εισιτήρια για να σε δουν επιτέλους από κοντά.
• Δώρα & λογαριασμοί: gift cards, στοιχεία τραπεζών ή crypto.
5. Διατήρηση Ελέγχου
• Αν αρχίσεις να αμφιβάλλεις, σε γεμίζουν ενοχές. «Αν με αγαπούσες, θα με βοηθούσες».
• Παρουσιάζουν ψεύτικα έγγραφα, αποδείξεις ή ακόμα και deepfake βίντεο κλήσεις μέσω ΑΙ.
• Επαναλαμβάνουν κύκλους αγάπης, ρήξης και ξανά αγάπης, αυτό που λέμε διαλειμματική ανταμοιβή στις κακοποιητικές σχέσεις, για να σε κρατούν δεμένο/η.
Σημάδια Συναγερμού/ Red Flags
• Υπερβολικά καλό για να είναι αληθινό: Το άτομο έχει τέλειο προφίλ και στέλνει πολύ ρομαντικά μηνύματα από την αρχή, που δεν δικαιολογούνται από το στάδιο της σχέσης.
• Γρήγορες δηλώσεις αγάπης: «Σ’ αγαπώ» και υποσχέσεις για το μέλλον δίνονται μέσα σε λίγες μέρες ή εβδομάδες.
• Αποφυγή συναντήσεων: Υπάρχει πάντα μια δικαιολογία.
• Ασυνέπειες & Μυστικότητα: «Μην πεις για εμάς σε κανέναν ακόμα».
• Χρήματα: Κάθε αίτημα για χρήματα είναι κακό σημάδι, όσο μικρό κι αν φαίνεται.
• Συναισθηματική πίεση: σε κάνουν να νιώθεις ενοχές, βιασύνη ή υπευθυνότητα για τη ζωή τους.
Πώς να Προστατευτείς
• Έλεγξε τις φωτογραφίες του ατόμου (reverse image search) που δυστυχώς τείνει να μην χρησιμεύει πια με την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης.
• Μην αφήνεις τη σχέση να τρέχει πολύ γρήγορα.
• Μίλα με φίλους και/ ή οικογένεια για να πάρεις δεύτερη γνώμη.
• Μην στέλνεις ποτέ χρήματα ή προσωπικά στοιχεία σε άτομο που δεν έχεις γνωρίσει από κοντά.
• Εμπιστεύσου το ένστικτό σου. Αν κάτι «δεν σου κάθεται καλά», συνήθως η διαίσθησή σου είναι σωστή.